Directiva 1.1 – Tschertga da la vardad
La tschertga da la vardad furma la basa da l’act d‘infurmar. Ella pretenda da considerar tut las datas disponiblas ed accessiblas, da respectar l’integritad da documents (texts, tuns e maletgs), da verifitgar e curreger errurs. Quests aspects vegnan tractads sut las cifras 3, 4 e 5 da la “Decleraziun dals duairs”.
Directiva 2.1 – Libertad d’infurmaziun
La libertad d’infurmaziun è la cundiziun primara per la tschertga da la vardad. Igl è il duair da mintga schurnalista e schurnalist da defender quest princip en general ed individualmain. Questa protecziun da la libertad è garantida entras las cifras 6, 9, 10 ed 11 da la “Decleraziun dals duairs” e tras la “Decleraziun dals dretgs”.
Directiva 2.2 – Pluralissem d’opiniuns
Il pluralissem d’opiniuns contribuescha a defender la libertad d’infurmaziun. El è indispensabel, sch’in medium sa chatta en ina posiziun da monopol.
Directiva 2.3 – Distincziun tranter fatgs e commentari
Schurnalistas e schurnalists fan attenziun ch’il public possia distinguer tranter fatgs sco tals e commentaris che giuditgeschan e crititgeschan.
Directiva 2.4 – Funcziun publica
La lavur da la schurnalista e dal schurnalist n’è da princip betg cumpatibla cun l’execuziun d’ina funcziun publica. Tuttina n’è questa incumpatibilitad betg absoluta. Circumstanzas particularas pon giustifitgar in engaschi politic da la schurnalista e dal schurnalist. En in tal cas èsi da distinguer strictamain tranter las dus funcziuns e da procurar ch’il public saja infurmà da quellas. Conflicts d’interess fan donn a la reputaziun da las medias ed a la dignitad da la professiun. Las medemas reglas valan er per tuts engaschis privats che pon sa cruschar directamain u indirectamain cun las activitads en la professiun schurnalistica.
Directiva 2.5 — Contracts d‘exclusivitad
Contracts exclusivs cun infurmantas ed infurmants na dastgan betg sa referir ad eveniments u situaziuns da gronda impurtanza per l’infurmaziun da la publicitad e per la furmaziun da l’opiniun publica. Sche tals contracts gidan ad etablir in monopol d’infurmaziun che sclauda autras medias, alura donnegian els la libertad da pressa.
Directiva 3.1 — Tractament da las funtaunas
Il prim duair da la schurnalista e dal schurnalist è dad examinar, danunder ch’ina infurmaziun vegn e quant vardaivla ch’ella è. La menziun da la funtauna è da princip giavischaivla en l’interess dal public. La menziun è indispensabla, sch’ella è necessaria per chapir l’infurmaziun, nun ch’in interess predominant giustifitgeschia da tegnair secret la funtauna.
Directiva 3.2 — Communicaziuns
Communicaziuns che derivan dad autoritads publicas, da partidas politicas, dad associaziuns, dad interpresas u dad autras gruppas d’interess èn da segnar sco talas.
Directiva 3.3 — Documents d’archivs
Documents d’archiv duain esser identifitgads cleramain, sche necessari cun inditgar la data da l’emprima publicaziun. Ultra da quai è d’examinar, schebain la persuna fotografada sa chatta anc adina en la medema situaziun e sche ses consentiment vala er per ina nova publicaziun.
Directiva 3.4 — Illustraziuns
Illustraziuns u sequenzas filmicas ch’illustreschan simbolicamain in tema, persunas u in context senza in connex direct cun las persunas e/u las circumstanzas menziunadas (maletgs simbolics), duain esser segnadas sco talas. Ellas ston pudair vegnir differenziadas cleramain da fotografias e sequenzas filmicas da caracter infurmativ u documentar che sa refereschan directamain als fatgs rapportads.
Directiva 3.5 — Sequenzas fictivas
Sequenzas fictivas e maletgs montads che vegnan preschentads dad acturas ed acturs en rapports televisivs u en reportaschas ston esser segnadas cleramain sco talas.
Directiva 3.6 — Montaschas
Foto- e videomontaschas èn giustifitgadas, uschè lunsch ch’ellas servan per declerar in fatg, per illustrar ina supposiziun, per mantegnair la distanza critica, u sch’ellas cuntegnan in’attatga satirica. En mintga cas èn ellas da segnar cleramain per evitar confusiuns tar aspectaturas ed aspectaturs.
Directiva 3.7 — Sondagis da l’opiniun publica
A chaschun da la publicaziun da resultats da sondagis da l’opiniun publica duain las medias adina dar al public tut las infurmaziuns necessarias per chapir ils resultats. Las indicaziuns minimalas èn: il dumber da las persunas interrogadas, la represchentativitad, la marscha d’errur, il territori da l’enquista, la perioda da sia realisaziun, l’incumbensader. Dal text duain er resortir las dumondas concretas en furma correcta. In temp da carenza per la publicaziun da sondagis d’opiniun avant elecziuns u votaziuns n’è betg cumpatibel cun la libertad d’infurmaziun.
Directiva 3.8 – Audiziun en cas da grevas reproschas
Tenor il princip da fairness tutgi tar la professiun schurnalistica da s’infurmar davart las differentas posiziuns da las persunas pertutgadas. Sch’i vegn formulà reproschas grevas, èsi tenor il princip «audiatur et altera pars» obligatoric da dar a las persunas pertutgadas la pussaivladad da prender posiziun. Reproschas valan sco grevas, sch’ellas descrivan in cumportament grevamain sbaglià, u sch’ellas pon donnegiar severamain la reputaziun dad insatgi.
Las reproschas grevas ch’èn previsas da publitgar èsi d’inditgar precisamain a las partidas pertutgadas. Questas duain avair peda durant in temp comensurà per prender posiziun. Questa posiziun na sto betg cumpigliar il medem spazi sco la critica. Ella sto però vegnir reproducida da moda faira en il medem rapport en las medias, nua che la critica cumpara era. Sche persunas pertutgadas na vulan betg prender posiziun, lura èsi dad inditgar quai en il text.
Directiva 3.9 – Audiziun – excepziuns
Excepziunalmain pon ins renunziar a l’audiziun:
- sche las reproschas sa basan sin funtaunas uffizialas accessiblas publicamain (p.ex. sentenzias giudizialas);
- sch’ina reproscha e la posiziun latiers èn gia vegnidas publitgadas pli baud; la posiziun precedenta duai vegnir reproducida ensemen cun la reproscha;
- sche quai è giustifitgà entras in interess public predominant.
Directiva 4.1 – Dissimulaziun da la professiun
Igl è dischonest da zuppentar la professiun da schurnalist, cur ch’ins acquirescha infurmaziuns, tuns, maletgs e documents destinads per ina publicaziun.
Directiva 4.2 – Retschertga zuppada
Retschertgas zuppadas èn lubidas excepziunalmain, sche l’interess public per las infurmaziuns retschertgadas predominescha e sche quellas na pon betg vegnir recaltgadas en autra moda. Ultra da quai èn ellas lubidas, sche la registraziun da tun e maletg periclitass schurnalistas e schurnalists; dentant adina premess che l’interess public vi da questas registraziuns predominescha. Particular resguard basegna la protecziun da la persunalitad da persunas preschentas per casualitad al lieu da l’eveniment. Er en quests cas excepziunals astgan schurnalistas e schurnalists refusar ord motivs da conscienza da recurrer a metodas dischonestas per procurar infurmaziuns.
Directiva 4.3 – Pajament per infurmaziuns
Pajar infurmantas ed infurmants che n’appartegnan betg a la professiun è da princip scumandà. Quai pudess periclitar il cuntegn e la circulaziun da l’infurmaziun. Resalvads èn cas d’interess public predominants. Cumprar infurmaziuns u maletgs da persunas involvidas en in process giudizial n’è betg lubì. Resalvà è il cas d’in interess public predominant, sche l’infurmaziun na po betg vegnir procurada sin autra moda.
Directiva 4.4 – Embargo
Sch’ina infurmaziun u in document cun in embargo giustifitgà (texts da pleds anc betg tegnids; impurtants interess che vegnan periclitads tras ina publicaziun prematura etc.) vegn tramess ad ina u pliras medias, alura è quest embargo da respectar. Embargos n’astgan betg servir ad intents da reclama. Sche l’embargo para nungiustifitgà ad ina redacziun, duai ella infurmar immediat la funtauna davart sia intenziun da publitgar, per che quella possia er infurmar las autras medias.
Directiva 4.5 – Intervista
L’intervista è fundada sin la cunvegna tranter dus partenaris che fixeschan las reglas che valan. Cundiziuns spezialas avant la registraziun (exempel: scumond da tschantar tschertas dumondas) èn da render transparentas en la publicaziun. En cas normals ston intervistas vegnir autorisadas. Sch’il partenari da discussiun n’è betg explicitamain d’accord, na han schurnalistas e schurnalists nagin dretg da construir ina intervista ord in discurs.
La persuna intervistada n’astga betg far midadas relevantas (midar il senn, stritgar u agiuntar dumondas). Ella po dentant curreger sbagls evidents. Er sch’il text è scursanì fermamain, duai la persuna intervistada pudair reconuscher sias explicaziuns en il text resumà. Sch’ils partenaris na chattan nagina schliaziun, ha la schurnalista, il schurnalist il dretg da renunziar sin ina publicaziun u da render transparent il process. Sche omaduas partidas èn d’accord cun ina versiun na pon ins betg pli returnar ad ina versiun precedenta.
Directiva 4.6 – Discurs da retschertga
Schurnalistas e schurnalists duain infurmar lur partenaris da discussiun davart l’intent da la retschertga. Collavuraturas e collavuraturs da medias astgan elavurar e scursanir ils statements da lur partenaris da discussiun, sch’els na sfalsifitgeschan betg las explicaziuns. La persuna intervistada sto esser conscienta ch’ella astga pretender ina autorisaziun da las explicaziuns prevedidas da publitgar.
Directiva 4.7 – Plagiat
Tgi che fa in plagiat, q.v.d. tgi che surpiglia infurmaziuns, precisaziuns, commentaris, analisas e tut las autras furmas d’infurmaziun d’in u d’ina collega senza inditgar la funtauna cun citar il num u en autra maniera identifitgabla, agescha malonestamain vers persunas da ses pèr.
Directiva 5.1 – Obligaziun da rectifitgar
Collavuraturas e collavuraturs da medias han l’obligaziun da rectifitgar errurs succedidas. Els fan quai immediat e dad els/ellas anor sco part da la tschertga da la vardad. L’incorrectadad materiala pertutga ils fatgs e betg ils giudicats davart fatgs cumprovads.
Directiva 5.2 – Brevs da lecturs e commentaris online
Las normas eticas professiunalas valan er per la publicaziun da brevs da lecturs e commentaris online. Gist a las brevs da lecturs è d’accordar ina libertad d’opiniun uschè vasta sco pussaivel; la redacziun duai intervegnir mo sche quellas vulnereschan cleramain la “Decleraziun dals duairs e dals dretgs da las schurnalistas e dals schurnalists”.
Brevs da lecturas e lecturs sco er commentaris online astga la redacziun rediger e scursanir cun resguardar il senn. Ord motivs da transparenza duai la redacziun infurmar regularmain ch’ella resalva il dretg da scursanir. Da la scursanida èn exceptads cas, nua che l’autur u l’autura pretenda la publicaziun integrala dal text. En quest cas duai il giavisch vegnir acceptà u la publicaziun refusada.
Directiva 5.3 – Signar brevs da lecturs e commentaris online
Brevs da lecturs e commentaris online èn per regla da signar cun il num. Quellas vegnan publitgadas a moda anonima mo en cas excepziunals motivads, per exempel per mantegnair interess degns da vegnir mantegnids (sfera privata, protecziun da la funtauna).
Forums da discussiun online, endrizzads per reacziuns spontanas directas, pon renunziar excepziunalmain ad ina identificaziun da l’autur u l’autura, sche la redacziun controllescha ils commentaris ordavant e segirescha ch’els na cuntegnan naginas expressiuns offendentas u discriminantas.
Directiva 6.1 – Secret da redacziun
Il duair professiunal da mantegnair il secret da redacziun è pli vast ch’il dretg legal da refusar la perditga. Il secret da redacziun protegia las funtaunas da las schurnalistas e dals schurnalists (notizias, adressas, registraziuns da tuns e maletgs etc.). El protegia infurmantas ed infurmants, sche quels han dà lur communicaziuns cun la cundiziun ch’els n’astgan betg esser identifitgabels en ina publicaziun.
Directiva 6.2 – Excepziuns en la protecziun da las funtaunas
Schurnalistas e schurnalists han en mintga cas da confruntar il dretg da la publicitad sin infurmaziun cun auters interess degns da protecziun, independent da las excepziuns legalas ch’els han da refusar il dretg da perditga. En cas extrems pon els vegnir dispensads da lur empermischun da confidenzialitad. Quai vala cunzunt, sch’els intervegnan da grevs crims u smanatschas, sco er sche la segirtad interna u externa dal stadi vegn attatgada.
Directiva 7.1 – Protecziun da la sfera privata
Mintga persuna – e quai vala er per persunas prominentas – ha il dretg che la vita privata vegn protegida. Schurnalistas e schurnalists n’astgan registrar nagins tuns, maletgs u videos senza lubientscha dals pertutgads (dretg a l’agen maletg e pled). Medemamain è mintga mulesta da persunas en lur sectur privat da tralaschar (penetrar en chasas, persequitar, spiunar enturn e mulestar per telefon).
Igl è permess da fotografar u filmar en il spazi public persunas che n’han betg dà il consentiment, dentant mo sch’ellas n’èn betg messas en evidenza speziala en il maletg. Tar manifestaziuns publicas e sche l’interess public è avant maun, pon ins percunter rapportar cun maletgs e tuns.
Directiva 7.2 – Identificaziun
Schurnalistas e schurnalists pondereschan conscienziusamain ils interess pertutgads (dretg da la publicitad ad infurmaziun, protecziun da la sfera privata). Numnar nums e/u rapports identifitgabels èn permess:
- sche la persuna pertutgada sa preschenta publicamain en connex cun il tema dal rapport u sch’ella lubescha sin autra moda la publicaziun;
- sche la persuna è enconuschenta en la publicitad ed il rapport stat en connex cun quella;
- sche la persuna pertutgada ha in uffizi politic respectivamain ina funcziun statala u sociala e sch’il rapport stat en connex cun quai;
- sche numnar il num è necessari per prevegnir a scumbigls cun terzas persunas;
- sche numnar il num u in rapport identifitgabel è giustifitgà tras in interess public predominant.
- Sche l’interess da proteger la sfera privata surpassa l’interess da la publicitad ad in rapport identifitgabel, publitgeschan schurnalistas e schurnalists ni il num ni autras indicaziuns che pussibiliteschan l’identificaziun d’ina persuna tras terzs che n’appartegnan ni a la famiglia ni al conturn social u professiunal dal pertutgà, che vegnan pia infurmads exclusivamain tras las medias.
Directiva 7.3 – Uffants
Spezialmain da proteger èn ils uffants, er uffants da prominents e d’ulteriuras persunas che stattan en il focus da las medias. Retschertgas e rapports davart crims da violenza che pertutgan uffants (saja quai sco victimas, pussaivels delinquents u perditgas) èn da tractar cun la pli auta precauziun.
Directiva 7.4 – Rapports giudizials; presumziun d’innocenza e resocialisaziun
En rapports giudizials menziuneschan schurnalistas e schurnalists cun gronda precauziun nums e fatgs identifitgabels. Els tegnan quint da la presumziun d’innocenza. Suenter ina sentenza prendan els resguard sin la famiglia ed ils parents da las persunas condemnadas sco er sin la schanza da resocialisaziun.
Directiva 7.5 – “Dretg d’emblidar”
Condemnads han il “dretg d’emblidar”. Quai vala pir da dretg, sch’il process vegn sistì u en cas d’absoluziun. Il “dretg d’emblidar” n’è dentant betg absolut. En moda e maniera commensurada astgan schurnalistas e schurnalists rapportar da proceduras precedentas, sch’in interess public predominant giustifitgescha quai. Per exempel, sch’i exista in connex tranter in cumportament passà e l’activitad actuala.
Il “Dretg d’emblidar” vala er per las medias online ed archivs digitals. Las redacziuns duessan examinar sin dumondas motivadas, sch’igl è necessari d’anonimisar u actualisar in rapport archivà electronicamain. En cas da rectificaziuns duain las redacziuns plazzar ina annotaziun supplementara, empè da simplamain substituir la versiun precedenta. Dumondas da stizzar èn da refusar. Ultra da quai duain schurnalistas e schurnalists examinar criticamain lur funtaunas tar retschertgas en l’internet u en archivs.
Directiva 7.6. – Procedura n’ha betg lieu, vegn sistida, la persuna é nunculpanta
En cas ch’ina procedura penala n’ha betg lieu, ch’ella vegn sistida u che la persuna accusada vegn declerada nunculpanta, ston dimensiun e plazzament dals rapports star en ina relaziun adequata cun las contribuziuns precedentas.
Directiva 7.7 – Delicts sexuals
Rapports davart delicts sexuals han da tegnair spezialmain quint dals interess da las victimas. Els cuntegnan naginas indicaziuns che pussibiliteschan ina identificaziun.
Directiva 7.8 – Situaziuns d’urgenza, malsogna, guerra e conflicts
Respect spezial basegnan surtut persunas che sa chattan en ina crisa u ch’han in schoc pervia d’in eveniment sco er persunas en cordoli. Quai vala er per famiglias e parents dals pertutgads. Retschertgas en ospitals ed instituziuns sumegliantas basegnan la lubientscha dals responsabels.
Maletgs da guerras e conflicts, acts da terrorissem e d’ulteriuras situaziuns precaras documenteschan muments istorics. L’interess public da publitgar quels sto dentant vegnir confruntà cun auters interess legitims sco per exempel:
- il privel da vulnerar la sfera privata da las persunas exponidas e/u la sensibladad dals contempladers;
- il dretg da pasch dals defuncts.
Maletgs da defuncts astgan vegnir publitgads mo sch’ils parents han dà liber ils maletgs explicitamain – nun che l’interess public predominescha. Quai vala er per maletgs da sepulturas u commemoraziuns avertas al public.
Directiva 7.9 – Suicidi
En cas da suicidis sa retegnan schurnalistas e schurnalists. Davart in suicidi astga vegnir rapportà:
- sch’el chaschuna grond interess public;
- sche persunas da la vita publica sa suicideschan. Tar persunalitads main enconuschentas sto il suicidi avair almain in connex presumà cun fatgs publics;
- sch’il defunct u ses parents van sezs en la publicitad;
- sch’el stat en connex cun in crim annunzià da la polizia;
- sch’i sa tracta d’ina demonstraziun che vul render attent ad in problem existent;
- sch’el provochescha ina discussiun publica;
- sche famas ed inculpaziuns circuleschan ch’in rapport po rectifitgar.
En tut ils cas sa limitescha il rapport sin las indicaziuns necessarias per chapir il suicidi e n’astga cuntegnair nagins detagls intims u schizunt discreditants. Per evitar imitaziuns renunzian schurnalistas e schurnalists ad indicaziuns detagliadas e precisas davart metodas e meds applitgads.
Directiva 8.1 – Respect da la dignitad umana
L’infurmaziun ha da respectar la dignitad umana. Ella stat sur il dretg da la publicitad sin infurmaziun. Quai vala tant per las persunas pertutgadas u tangadas directamain sco er per l’entira publicitad.
Directiva 8.2 – Scumond da discriminaziun
Numnar l’appartegnientscha etnica u naziunala, la provegnientscha, la religiun, l’orientaziun sexuala e/u la colur da la pel po avair in effect discriminant, surtut sche quai generalisescha giudicats da valur e rinforza qua tras pregiudizis vers minoritads. L’infurmaziun sto esser commensurada e tegnair quint dal privel da discriminaziun.
Directiva 8.3 – Protecziun da la victima
Rapports davart eveniments dramatics u violenza ston adina confruntar il dretg da la publicitad sin infurmaziun cun ils interess da las victimas e dals pertutgads. Rapports sensaziunals che degradeschan l’uman ad in pur object èn scumandads. Sco sensaziunal vala surtut la represchentaziun da persunas moribundas, suffrintas e baras, sche la preschentaziun en text e maletg, la descripziun detagliada sco er durada e grondezza da la scena surpassan il cunfin giustifitgabel per il basegn d’infurmaziun da la publicitad.
Directiva 8.4 – Maletgs davart guerras e conflicts
Fotografias e maletgs televisivs davart guerras e conflicts duain vegnir examinads avant lur publicaziun u emissiun davart las suandantas dumondas:
- Sa tracti propi d’in document unic da l’istorgia contemporana?
- Èn las persunas represchentadas identifitgablas sco individis?
- Vegniss lur dignitad umana vulnerada entras ina publicaziun?
Directiva 8.5 – Maletgs da disgrazias, catastrofas e crims
Fotografias e maletgs televisivs da disgrazias, catastrofas e crims ston respectar la dignitad umana e resguardar la situaziun da la famiglia e dals parents dals pertutgads. Quai vala surtut en il sectur da l’infurmaziun locala e regiunala.
Directiva 9.1 – Independenza
Mantegnair l’independenza schurnalistica è indispensabel per defender la libertad da pressa. Mantegnair l’independenza pretenda attenziun cuntinuada. Acceptar invitaziuns individualas e regals è lubì, sche quels na surpassan betg la mesira usitada. Quai vala tant per las relaziuns professiunalas sco er socialas. La retschertga d’infurmaziuns e la publicaziun n’astgan betg vegnir influenzadas cun acceptar invitaziuns u regals.
Directiva 9.2 – Lioms d’interess
Particularmain en connex cun rapports davart economia e finanzas vegnan offerts ils pli divers avantatgs ed access ad infurmaziuns privilegiadas. Schurnalistas e schurnalists n’astgan betg nizzegiar per l’agen avantatg u laschar nizzegiar terzs infurmaziuns obtegnidas avant la publicaziun. Els n’astgan betg scriver davart societads u vaglias che pertutgan interess da lur parents, uschia ch’i pudess dar conflicts d’interess. Els n’astgan betg acceptar participaziuns privilegiadas, sch’els rapportan en las medias, er sch’i na sa tracta betg da rapports a favur.
Directiva 10.1 – Separar la part redacziunala da la reclama
Ina clera separaziun tranter la part respectiv il program redacziunal e la reclama è indispensabel per mantegnair la credibladad da las medias. Inserats ed emissiuns da reclama èn da distinguer cleramain e visiblamain da las contribuziuns redacziunalas. Sch’ellas n’èn opticamain/acusticamain betg da differenziar, ston ellas vegnir decleradas explicitamain sco “inserats”, “reclama”, “reportascha da reclama”, “spot da reclama” u cun noziuns sumegliantas enconuschentas al public. Schurnalistas e schurnalists n’astgan betg sutminar questa differenziaziun cun inserir reclama zuppada en ils rapports redacziunals.
Directiva 10.2 – Sponsoring, cumbinaziun da rapports e reclama
Rapports da medias sponsurads èn da render transparents cun numnar il sponsur. L’elecziun ed elavuraziun libra dals temas tras la redacziun duain esser garantidas. Contribuziuns redacziunalas (p.ex. rapports redacziunals “accumpagnads”) che vegnan publitgadas sco “recumpensa” per inserats ed emissiuns da reclama n’èn betg lubidas.
Directiva 10.3 – Rapports da lifestyle; menziun da marcas e products
La libertad da la redacziun davart l’elecziun dals temas redacziunals en secturs sco “lifestyle” u “cussegls” duai esser garantida. Las reglas professiunalas eticas cumpiglian er secturs che preschentan bains da consum e servetschs.
Preschentaziuns nuncriticas che glorifitgeschan objects da consum, che numnan pli savens che necessari marcas da products u servetschs e citeschan slogans da reclama en texts redacziunals pericliteschan la credibladad dal medium e da las schurnalistas e schurnalists.
Directiva 10.4 – Relaziuns publicas
Schurnalistas e schurnalists na redigian nagins texts da reclama u da relaziuns publicas che restrenschan lur independenza schurnalistica. Delicats èn surtut temas ch’els elavuran er publicisticamain. Els rapportan tenor criteris professiunals er davart occurrenzas sponsuradas da lur chasa da medias u sche quella è “partenaria da medias”.
Directiva 10.5 – Boicot d’inserats
Schurnalistas e schurnalists defendan la libertad d’infurmaziun sche quella vegn periclitada d’interess privats, numnadamain en cas da boicots d’inserats u smanatschas da boicot. Davart smanatschas u boicots duai la publicitad da princip vegnir infurmada.
Directiva a.1 – Indiscreziuns
Las medias astgan publitgar infurmaziuns ch’èn vegnidas enconuschentas ad ellas, sche:
- ellas enconuschan la funtauna d’infurmaziun;
- il tema è d’interess public;
- la publicaziun na tanghescha betg interess da gronda impurtanza sco p.ex. dretgs degns da protecziun, secrets, etc.;
- raschuns predominantas n’impedeschan betg ina publicaziun;
- l’infurmant u l’infurmanta ha commess intenziunadamain e voluntarmain l’indiscreziun.
Directiva a.2 – Interpresas privatas
Interpresas privatas ch’èn pervia da lur paisa economica e/u impurtanza sociala acturas impurtantas d’ina regiun èn suttamessas a la retschertga schurnalistica.
Questas directivas ha il Cussegl da pressa svizzer deliberà en sia sesida constituziunala dals 18 da favrer 2000; ellas èn vegnidas revedidas en las sesidas plenaras dals 9 da november 2001, 28 da favrer 2003, 7 da fanadur 2005, 16 da settember 2006, 24 d’avust 2007, 3 da settember 2008, 2 da settember 2009, 1. da settember 2010, 27 da settember 2012, 19 da settember 2013 sco er ils 25 da settember 2014 e messas en vigur il 1. d’avrigl 2015.